پیدایش نساجی در ایران

تحقیقات بسیاری در مورد تاریخ پیدایش نساجی در ایران صورت گرفته است اما تاکنون به تاریخ دقیقی نرسیده اند.

بسیاری از محققان بر این باورند که این تاریخ همزمان با آغاز تمدن بوده است. گمان می رود انسانهای اولیه برای محافظت و پوشش خود در برابر تغییرات آب و هوایی از پوست حیوانات استفاده می کردند.

تاریخ نویسان شرقی و غربی بساری در مورد تاریخ دقیق پیدایش نساجی در ایران نظرهای مختلفی دارند. به طور مثال، فردوسی شاعر ایرانی بر این باور بوده است که کیومرث مبدع پوشش در ایران به شکل استفاده از خز حیوانات به عنوان لباس بوده است زیرا خود این پادشاه معمولا لباسهایی از پوست پلنگ به تن میکرده است. در جایی دیگر فردوسی عنوان کرده است که هنگامی که سیامک پسر شاه کیومرث در نبردی کشته شده، تمامی جنگندگان لباسهای به رنگ فیروزه به تن داشته اند.

نظر علما در خصوص پیدایش نساجی در ایران

به نظر بسیاری از محققان، فردوسی در این مثال دچار اشتباه زمانی شده باشد زیرا همچین پیشرفتی در پوشش نمی تواند در عرض مدت کوتاهی اتفاق افتاده باشد.

برخی تاریخ نویسان، شاه هوشنگ را مخترع لباس نامیده اند. حتی فردوسی هم در برخی از نوشته ها این موضوع را تایید می کند. در جایی دیگر فردوسی، شاه طهمورث را مبدع نساجی در ایران دانسته است. در آن زمان، مردم یاد گرفته بودند که چگونه از پشم های از پیش تابیده شده گوسفندان و بزها، لباس درست کنند.

دیگر تاریخ نویسان و مورخان از جمله خیام هم نیز، شاه طهمورث را مبدع نساجی در ایران معرفی می کنند.

یافته هایی در خصوص نساجی در ایران

در میان اکتشافاتی که در حوالی بهشر انجام گرفته است، ابزارهای مربوط به بافت پشم پیدا شده است. پیدایش این ابزارها این فکر را شکل میدهد که اگر ابزاری برای پشم ریسی بوده است به دلیل آشنا بودن مردمان آن زمان با هنر ریسنگی بوده است. این اکتشافات مربوط به شش هزار سال قبل از میلاد می باشد.

در نزدیکی کاشان، یک دسته چاقوی استخوانی پیدا شده است که به شکل شخصی در حالت سلام است که کمی به طرف جلو خم شده و بازوهایش رو سینه اش قرار دادرد. او ملبس به لنگی پارچه ای است که به نظر می رسد تا روی زانو وی آمده باشد. این اکتشافات مربوط به چهارهزار و دویست سال قبل از میلاد است که تصدیق کننده این موضوع است که از چهارهزار و دویست سال قبل از میلاد، دیگر پوست حیوانات تنها شکل لباس در فلات ایران نبوده است.

با پیدا کردن نقش برجسته ای دیگر در حوالی سرپل ذهاب، تحقیقات مورخان و باستان شناسان در مورد جامه در طول دوران قبل از تاریخ به سوی تکامل می برد. نقش مردی با ریش بلند و سری پوشیده و گردنبندی از مروارید و دامنی که تا روی زانو آمده است، مسلح به کمان است و مرد دیگری برهنه است و با فشار پا به روی سینه اش بر زمین نگه داشته است. روبروی او زنی است با کلاهی بلند و پیراهنی بلند که در دست راست خود حلقه ای دارد و در دست چپش دو مرد کاملا برهنه که دست هایشان از پشت با زنجیر بسته شده است. اصالت این قطعه از این می آید که دو شخصیت اصلی این تصویر، کوناک پوشیدند. مردان آن را به صورت دامن و زنان به صورت لباسی بلند که تا روی پاها می رسیده را می پوشیدند. این نقش برجسته ها به تاریخ سه هزار سال قبل از میلاد می رسد.

وجود تمامی این نقش ها نشانگر وجود دانش نساجی بوده است. در این تصاویر دانش دوزندگی نیز به کار رفته است. در اینجا لباس تنها تکه پارچه ای نیست که روی بدن قرار گرفته باشد، بلکه جامه ای است که به اندازه شخص بریده شده و علاوه بر این، خوش نما نیز هست.

با توجه به زمانی که برای این سیر تکاملی نساجی و دوخت لازم بوده، نتیجه میگیریم که تاریخ پیدایش نساجی در ایران حتما به سه هزار سال قبل از میلاد می رسد.